Matkap denilen kesici aletlerle iş parçaları üzerinden talaş kaldırarak, daire biçimli delikler açmak için yapılmış makinelere genel olarak delme makineleri denir. Delme makineleri ifadei genel anlamda bir adlandırma olduğundan delme işlemi yapan her makine bu anlamın içine girer.

  Makine yapımı tekniğinde delme makineler daha net olarak şöyle tanımlanır:

Sadece iki el ile tutularak en fazla 13mm’ye kadar her konumda delme yapan makinelere el matkapları; bir masa üzerine oturtularak kullanılan delme makinelerine masa matkapları “ ve yere (zemine) oturtularak kullanılan delme makinelerine de matkap makineleri ” (eski adı matkap tezgahı) denilmiştir.

  Bütün matkap tezgahlarında ortak olan organ, matkabı ve diğer kesici aletleri taşıyan milidir. Bu, yatakları içinde eksenine paralel olarak kaydırılabilen bir kovan içinde, dönebilir durumdadır. Bu kovan ileri hareketinde (genellikle aşağı doğru) üzerindeki taşıdığı mildeki kesici aleti iş parçasına yaşlaştırır. Kısaca belirtmek gerekirse mil matkabı taşır. Kovan üzerindeki ilerleme basıncı elle yada otomatik olarak tezgah ile sağlanır, böylece matkap parçaya her devirde milimetrenin birkaç yüzdesi kadar ilerler. Matkap tezgahlarının çoğunda mil düşey konumdadır, iş parçası ise yatay olan tablo üzerine bağlanır.

  Bir matkap makinesinin tipi nasıl olursa olsun, üzerinde: Matkaba delme hareketini veren bir elektrik motoru, matkabın devir sayısının ayarlandığı bir hız kutusu (dişli kutusu) ve matkabın takıldığı bir matkap mili (eski adı fener mili) vardır. Ayrıca, makineyi oluşturan bu üç ana elemandan başka, iş tablası, makine gövdesi (sütun), başlık, soğutma sistemi vb. elemanlardan meydana gelir. Büyük tip matkap makinelerinde bu kısımların dışında ek parçalar (aksesuarlar) da bulunmaktadır.